گریس ها

گریس‌های صنعتی یکی از مهم‌ترین اجزای مورد نیاز در بسیاری از صنایع هستند. این ماده با ویژگی‌های خاص خود، در روانکاری ماشین‌آلات و دستگاه‌های مختلف به‌کار می‌رود و از آسیب‌های ناشی از اصطکاک، سایش و دماهای بالا جلوگیری می‌کند. در این مقاله، به بررسی انواع گریس، اجزای تشکیل‌دهنده آن و نحوه انتخاب بهترین گریس صنعتی برای کاربردهای مختلف خواهیم پرداخت.
با توجه به کاربرد گسترده این ماده در صنایع مختلف، شناخت ویژگی‌های مختلف انواع گریس و عوامل تأثیرگذار در انتخاب آن، می‌تواند در افزایش عمر مفید تجهیزات و کاهش هزینه‌های نگهداری تأثیر بسزایی داشته باشد.

تعریف گریس صنعتی

گریس صنعتی یک نوع روانکار است که از ترکیب روغن پایه و یک ضخیم‌کننده یا صابون فلزی، به‌همراه افزودنی‌های خاص تولید می‌شود. این ماده به‌دلیل داشتن گرانروی بالا، قابلیت روانکاری در شرایطی که روغن‌های مایع قادر به عملکرد مؤثر نیستند، را دارد. گریس‌های صنعتی به‌ویژه در دستگاه‌ها و سیستم‌هایی که نیاز به محافظت در برابر دماهای بالا، فشار زیاد و رطوبت دارند، استفاده می‌شود. انواع مختلفی از گریس صنعتی وجود دارد که بسته به کاربرد، می‌توان آن‌ها را انتخاب کرد.

تاریخچه گریس صنعتی

گریس صنعتی به‌عنوان یک روانکار از سال‌های اولیه صنعتی‌شدن، به‌ویژه در قرن نوزدهم، مورد استفاده قرار گرفت. اولین گریس‌ها بر پایه کلسیم ساخته می‌شدند و به‌طور معمول برای سیستم‌های با سرعت پایین و فشار کم کاربرد داشتند. با گذر زمان، گریس‌ها توسعه یافته و به مواد پیچیده‌تری تبدیل شدند که قادر به تحمل فشارهای زیاد و دماهای بالاتر بودند.

کاربرد گریس در صنعت

گریس به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد، در بسیاری از صنایع به‌عنوان روانکار استفاده می‌شود. این ویژگی‌ها، گریس را از روغن‌های صنعتی معمولی (مثل روغن‌های موتور، گیربکس و ترمز) متمایز می‌کند. در ادامه به برخی از کاربردهای عمده گریس در صنعت اشاره خواهیم کرد:

• ماشین‌آلات صنعتی با استفاده متناوب یا ذخیره‌سازی طولانی: گریس به‌دلیل خاصیت ماندگاری خود، به‌طور مؤثر روی سطح باقی می‌ماند و همیشه یک لایه روانکار بر روی قطعات قرار دارد، حتی اگر ماشین‌آلات برای مدت طولانی غیر فعال باشند.

• ماشین‌آلاتی که نیاز به روانکاری مکرر ندارند: برخی ماشین‌آلات که دسترسی به اجزای آن‌ها برای روانکاری مجدد مشکل است، از گریس‌های با کیفیت استفاده می‌کنند. این گریس‌ها می‌توانند اجزای ماشین را برای مدت طولانی بدون نیاز به روانکاری مجدد محافظت کنند.

• ماشین‌آلات تحت شرایط شدید: در شرایطی که ماشین‌آلات با دماهای بالا، فشار زیاد یا بارهای شوک مواجه می‌شوند، گریس بهترین گزینه برای روانکاری است. به‌ویژه در سرعت‌های پایین و فشارهای سنگین، گریس می‌تواند عملکرد بهتری نسبت به روغن‌های صنعتی معمولی داشته باشد.

مزایای روانکاری با گریس

• ماندگاری بالا: گریس به‌خوبی در محل خود باقی می‌ماند و همواره یک لایه روانکار در محل کاری قطعات حفظ می‌شود.

• سهولت مصرف و کاهش دفعات روانکاری: برای قطعاتی که باز و بسته کردن آن‌ها دشوار یا هزینه‌بر است، گریس بهترین گزینه است، زیرا نیازی به روانکاری مکرر ندارد.

• آب‌بندی: گریس می‌تواند به آب‌بندی قطعات و مجموعه‌ها کمک کند و از ورود رطوبت به داخل قطعات جلوگیری کند.

• سادگی استفاده: گریس به‌راحتی قابل استفاده است و فرآیند روانکاری آن به‌سادگی انجام می‌شود.

معایب روانکاری با گریس

• عدم قابلیت خنک‌کنندگی: گریس به اندازه روغن‌های صنعتی قادر به خنک‌کردن قطعات نیست و نمی‌تواند دمای قطعات را به‌طور مؤثر کاهش دهد.

• عدم نفوذ به قطعات ریز: گریس به‌دلیل ویسکوزیته بالای خود نمی‌تواند به‌خوبی به قطعات ریز نفوذ کند و آن‌ها را روانکاری کند.

انواع گریس

گریس باید در شرایط کاری به‌طور مؤثر عمل کند و از زیر سطح تماس یا یاتاقان‌ها فرار نکند. به عبارت دیگر، هنگامی که گریس برای کاهش اصطکاک استفاده می‌شود، باید به‌طور مؤثری در محل خود باقی بماند. همچنین، گریس باید در برابر بارهای مختلف، شرایط کاری متنوع و دماهای خاص مقاومت نشان دهد و از خواص خود تحت این شرایط محافظت کند.
گریس‌ها به‌طور عمده بر اساس پایه صابونی که دارند، تقسیم‌بندی می‌شوند. برخی از انواع مختلف گریس‌ها عبارتند از:

• گریس کلسیم: این گریس‌ها جزو اولین نوع گریس‌های صنعتی بودند و به روش سرد تولید می‌شدند. امروزه گریس‌های پیچیده‌تری مانند گریس کلسیم کمپلکس جایگزین آن‌ها شده‌اند. گریس‌های کلسیم کمپلکس ضدآب و مقرون‌به‌صرفه هستند و در صنایع مختلف کاربرد زیادی دارند.

• گریس سدیم: گریس‌های سدیم ارزان قیمت هستند و برای کاربردهایی که نیاز به روانکاری با کیفیت خوب دارند، مناسب‌اند. با این حال، این گریس‌ها به‌دلیل خاصیت ضدآب نداشتن، برای محیط‌های مرطوب مناسب نیستند.

• گریس لیتیوم: گریس لیتیوم به‌ویژه در دهه‌های گذشته با ابداع آن در زمان جنگ جهانی دوم، تحولی در صنعت روانکاری ایجاد کرد. این گریس‌ها ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را به یک گریس چندمنظوره تبدیل می‌کند. مقاومت در برابر شستشو با آب و محدوده دمایی وسیع از ویژگی‌های بارز این گریس است.

• گریس آلومینیوم: گریس‌های آلومینیومی کیفیت بالایی دارند و برای استفاده در دماهای بالا بسیار مناسب هستند. این گریس‌ها معمولاً قیمت بالاتری نسبت به سایر انواع دارند، اما عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند.

• گریس پلی اوره: این نوع گریس به دلیل داشتن پایه غیر فلزی در صابون خود، خواص ویژه‌ای دارد. گریس‌های پلی اوره برای کاربردهایی که نیاز به ویژگی‌های خاص دارند، مانند دماهای بالا یا شرایط خاص، مناسب‌اند.

نکته مهم در مورد روانکاری

برای روانکاری بلبرینگ‌ها، یاتاقان‌ها و سایر قطعات ماشین‌آلات، می‌توان از هر دو نوع روغن روانکار و گریس استفاده کرد. با این حال، در اکثر موارد استفاده از گریس توصیه می‌شود. مهم‌ترین نکته این است که نوع گریس مناسب با شرایط کاری دقیقاً انتخاب شود. انتخاب نادرست گریس می‌تواند باعث کاهش عمر دستگاه‌ها و افزایش هزینه‌های تعمیرات شود. بنابراین، توصیه می‌شود که در انتخاب گریس دقت لازم صورت گیرد و برای انتخاب مهندسی آن، اطلاعات کاملی از شرایط محیطی و کاری دستگاه‌ها جمع‌آوری شود.

اجزای تشکیل‌دهنده گریس

گریس صنعتی از سه جزء اصلی تشکیل می‌شود:

• روغن پایه: این روغن معمولاً از نوع معدنی، سنتتیک یا بیولوژیکی است و به‌عنوان حامل اصلی روانکار عمل می‌کند. این ماده تأثیر زیادی بر کیفیت و عملکرد گریس دارد.

• ضخیم‌کننده: این ماده باعث تبدیل روغن به حالت نیمه‌جامد یا جامد می‌شود. بیشتر ضخیم‌کننده‌ها بر پایه فلز هستند و شامل لیتیوم، سدیم و کلسیم می‌باشند. برخی گریس‌ها نیز از ضخیم‌کننده‌های پیچیده استفاده می‌کنند که مقاومت بیشتری در برابر دماهای بالا دارند.

• افزودنی‌ها: مواد افزودنی به گریس اضافه می‌شوند تا ویژگی‌های خاصی مانند مقاومت در برابر اکسیداسیون، کاهش اصطکاک و جلوگیری از زنگ‌زدگی را به آن بدهند.

خرید و فروش گریس

خرید گریس و انتخاب بهترین گریس صنعتی بسته به نوع کاربرد و شرایط محیطی متفاوت است. برای خرید گریس باید به ویژگی‌هایی مانند نوع روغن پایه، ضخیم‌کننده، دما و فشار کاری توجه کرد. فروش گریس معمولاً از طریق توزیع‌کنندگان معتبر و فروشگاه‌های صنعتی انجام می‌شود. قیمت گریس نیز بسته به کیفیت و نوع آن متفاوت است، اما باید توجه داشت که انتخاب گریس مناسب می‌تواند در کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش عمر مفید تجهیزات تأثیر زیادی داشته باشد.
جهت تهیه انواع گریس به سایت روانساز مراجعه فرمایید.

نتیجه‌گیری

انتخاب بهترین گریس صنعتی و آگاهی از انواع آن، می‌تواند به بهبود عملکرد دستگاه‌ها و کاهش هزینه‌های تعمیرات کمک کند. به همین دلیل، توجه به ویژگی‌های مختلف گریس، از جمله روغن پایه، ضخیم‌کننده و افزودنی‌ها، اهمیت زیادی دارد.
برای خرید گریس و فروش آن، انتخاب یک تأمین‌کننده معتبر مانند شرکت روانساز و آگاهی از قیمت گریس‌های مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است.

سوالات متداول

1. تفاوت اصلی بین گریس کلسیم و گریس لیتیوم چیست؟

گریس‌های کلسیم معمولاً ارزان‌تر هستند و در برابر آب مقاومت خوبی دارند، اما به‌طور کلی، برای دماهای بالا یا شرایط بار زیاد مناسب نیستند. از طرف دیگر، گریس‌های لیتیوم دارای خاصیت چندمنظوره و محدوده دمایی وسیع‌تری هستند و مقاومت خوبی در برابر شستشو با آب دارند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود گریس لیتیوم گزینه بهتری برای استفاده در محیط‌های صنعتی با دماهای مختلف باشد.

2. گریس‌های کمپلکس چه ویژگی‌هایی دارند و چرا محبوب‌تر هستند؟

گریس‌های کمپلکس ترکیبی از صابون فلزی معمولی با یک عامل پیچیده‌تر هستند که باعث بهبود تحمل دمای بالا و فشار می‌شود. این نوع گریس‌ها بیشتر از سایر انواع گریس‌ها در شرایط کاری سنگین و دماهای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای کاربردهایی که نیاز به تحمل بار و دمای زیاد دارند، مناسب هستند. این ویژگی‌ها باعث محبوبیت بیشتر گریس‌های کمپلکس در صنعت شده است.

3. آیا گریس پلی اوره مناسب برای شرایط دمایی بسیار بالا است؟

بله، گریس پلی اوره به‌خاطر داشتن پایه غیر فلزی و خواص ویژه‌ای که دارد، برای کاربرد در دماهای بسیار بالا مناسب است. این گریس در شرایطی که نیاز به مقاومت در برابر حرارت بالا یا شرایط خاص است، عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهد. این ویژگی‌ها آن را به یک گزینه عالی برای صنایع خاص با شرایط کاری ویژه تبدیل کرده است.

4. چه نوع گریسی برای ماشین‌آلاتی که نیاز به روانکاری طولانی مدت بدون نیاز به تمدید دارند، مناسب است؟

برای ماشین‌آلاتی که نیاز به روانکاری طولانی مدت دارند و دسترسی به قطعات برای تمدید روانکاری مشکل است، گریس‌های لیتیوم یا گریس‌های کمپلکس پیشنهاد می‌شوند. این گریس‌ها به‌خاطر ماندگاری بالا و قابلیت حفظ خواص خود در شرایط مختلف، بهترین گزینه برای این نوع کاربردها هستند. این گریس‌ها قادرند بدون نیاز به تمدید، به مدت طولانی عملکرد روانکاری خود را حفظ کنند.

گریس‌ها دارای گران‌روی بالا بوده و از مشتقات ترکیبی نفت و یا چند صابون ساخته می‌شوند و به نوعی به آن روغن صنعتی نیز گفته می‌شود. اولین گریس‌های ساخته شده توسط بشر بر پایه کلسیم بودند که به شکل ترکیب مواد بدون بکارگیری گرما و به شکلی سرد به وجود می‌آمد. صابون‌های بکار رفته در این روانکارها از ترکیب چربی، روغن صمغ، نوعی اسید چرب و قلیاهایی مانند آهک ساخته می‌شد. با مخلوط این صابون‌ها با روغن‌هایی بر پایه معدنی و مقداری آب گریس اولیه به وجود آمد. آن زمان مخلوط این ترکیبات توسط دست صورت می‌گرفت اما با پیشرفت تکنولوژی ترکیب این مواد توسط ماشین آلات مخصوص صورت گرفت. در آن زمان به این روان کارها، روان کار اکسل گفته می‌شد که کارایی و کارآمدی گریس‌های الان را نداشت و در سرعت و گرمای بالا خاصیت خود را از دست می‌داد.